NHỮNG TIÊU CHÍ ĐỂ ĐÁNH GIÁ MỘT VIÊN DZI CHẤT LƯỢNG

Vết nứt phong hóa là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy viên Dzi đã trải qua quá trình lão hóa tự nhiên. Các vết nứt này thường có hình tròn nhỏ và xuất hiện trên bề mặt viên đá. Mức độ và hình dạng của các vết nứt này phụ thuộc vào độ tuổi và cấu trúc của viên đá.

• Viên Dzi cổ: Những viên Dzi lâu năm, chôn vùi trong đất lâu dài, sẽ có các vết nứt phong hóa rõ rệt. Những vết nứt này là kết quả của sự tác động của nước và khí hậu thay đổi theo mùa, khiến đá nở ra rồi co lại.

• Viên Dzi mới: Một số viên Dzi mới hiện nay được chế tác với vết nứt phong hóa nhân tạo để tạo vẻ cổ điển. Tuy nhiên, các vết nứt này có thể có góc cạnh sắc nhọn và không tự nhiên. Để phân biệt, bạn có thể dùng kính lúp 10X để kiểm tra kỹ lưỡng. Các viên Dzi chất lượng sẽ có vết nứt mịn, với cạnh tròn và ăn sâu vào bề mặt đá, kích thước thường chỉ vài milimet.

Các viên Dzi kém chất lượng thường có bề mặt quá bóng loáng, với vết nứt quá hoàn hảo, trong khi viên Dzi chất lượng sẽ có dấu vết mài mòn tự nhiên, từ các vết lõm chân chim hoặc dấu hiệu bị mài mòn theo thời gian. Hãy chú ý rằng vết nứt không nên quá sâu hoặc làm mất đi vẻ đẹp tự nhiên của viên Dzi.

2. Điểm Cinnabar – Chu Sa, Dải Máu Đỏ Trên Dzi Bead

Các điểm cinnabar (chu sa) trên viên Dzi là kết quả của sự hiện diện của các nguyên tố sắt trong khoáng chất của Dzi. Qua thời gian, khi các nguyên tố sắt này tiếp xúc với không khí, chúng sẽ biến thành "rỉ sét" hoặc Ferric Oxide (Fe2O3), tạo nên các điểm hoặc dải chu sa có màu từ nâu nhạt đến đỏ sẫm.

• Viên Dzi cổ: Những viên Dzi cổ có các điểm cinnabar (chu sa) tự nhiên, xuất hiện từ bên trong ra ngoài qua quá trình phong hóa tự nhiên. Tuy nhiên, với các viên Dzi mới, cinnabar cũng có thể được tạo ra từ phôi đá mã não có sẵn cinnabar (chu sa). Do đó, cinnabar (chu sa) không còn là đặc quyền của viên Dzi cổ mà cũng xuất hiện ở các viên Dzi mới. Dù vậy, các viên Dzi mới có cinnabar (chu sa) đẹp vẫn có giá trị cao vì phôi đá làm ra rất đắt và hiếm.

• Viên Dzi mới: Các viên Dzi mới có thể có dải hoặc chấm chu sa. Tuy nhiên, nếu các điểm chu sa quá to hoặc có hình dạng lộ liễu, không tự nhiên, hoặc có hình thức kém, sẽ làm giảm giá trị của viên Dzi.

Cinnabar (chu sa) không phải là yếu tố bắt buộc để xác định một viên Dzi chất lượng, nhưng sự hiện diện của các điểm cinnabar (chu sa) thường làm tăng giá trị của viên đá. Các viên Dzi có cinnabar (chu sa) đẹp và độc đáo sẽ quý giá hơn so với những viên không có hoặc có cinnabar (chu sa) không tự nhiên.

3. Hai Đầu Của Viên Dzi Bead

Các hạt Dzi có một lỗ thủng chạy qua chiều dài của viên đá, giúp chúng dễ dàng được xâu dây để đeo trên cổ hoặc tay. Thông thường, người Tây Tạng đeo hạt Dzi bằng một sợi dây ngũ sắc dày, và dây sẽ được luồn qua hai lỗ ở hai đầu của viên Dzi. Các hạt Dzi có lịch sử lâu dài, từng được đeo qua nhiều năm sẽ xuất hiện các lỗ có hình dạng bất thường ở hai đầu. Điều này xảy ra do sự hao mòn từ chuyển động cơ thể trong quá trình sử dụng.

Ở các viên Dzi mới, nếu chất lượng kém, hai lỗ của viên Dzi có thể không được làm tốt, dẫn đến việc đánh giá chất lượng của viên Dzi có thể dựa vào tình trạng hai đầu lỗ này. Các viên Dzi chất lượng cao sẽ có hai đầu đồng màu, nhỏ gọn, có sự mài mòn tự nhiên theo thời gian, và các lỗ không bị vỡ nứt quá mức.

4. Màu Sắc Bên Trong Viên Dzi Bead

Ngày nay, các viên Dzi mới thường có các vân hằn sắc nét bên trong hạt, nhờ vào công nghệ chế tác hiện đại. Khi vỡ đôi viên Dzi, chúng ta có thể thấy rõ các vân này bên trong viên đá. Tuy nhiên, hiện nay ngay cả các viên Dzi giá rẻ cũng có thể có đặc điểm này, vì vậy nó không còn là tiêu chí quan trọng như trước. Một viên Dzi chất lượng sẽ có phôi đá tốt, với các vân đen rõ nét trên nền đá trắng. Những viên Dzi có phôi đá đen với vân trắng thường có giá trị thấp hơn.

Ở các viên Dzi cổ (Old Dzi), màu sắc bên trong thường có màu nâu xỉn đặc trưng, điều mà các viên Dzi mới hiện tại không thể tái tạo được, vì đó là kết quả của quá trình tác động lâu dài của thời tiết và phương pháp chế tác cổ xưa đã thất truyền.

Tuy nhiên, yếu tố này chỉ mang tính chất tham khảo, đặc biệt khi viên Dzi bị vỡ. Để xác định tính xác thực của viên Dzi, người ta cần dựa vào các tiêu chí khác.

5. Thông Đèn Hay Không Thông Đèn

Có nhiều quan điểm khác nhau khi đánh giá viên Dzi dựa vào việc nó có "thông đèn" hay không. Một số người cho rằng các viên Dzi thông đèn sẽ có giá trị cao hơn, trong khi những người khác lại không coi đó là yếu tố quan trọng. Tuy nhiên, chúng tôi không xem đây là tiêu chí chính để đánh giá chất lượng viên Dzi. Việc một viên Dzi "thông đèn" sẽ giúp dễ dàng quan sát vân đá bên trong và đánh giá chất lượng tốt hơn, nhưng nó không phải là yếu tố quyết định.

6. Phôi Đá Làm Nên Viên Dzi Bead

Đối với các viên Dzi cổ, người ta thường đánh giá giá trị dựa trên số lượng "mắt" (hình vân) trên viên đá. Tuy nhiên, đối với Dzi mới, yếu tố quan trọng đầu tiên để phân loại và đánh giá giá trị chính là chất lượng của phôi đá. Một viên Dzi chỉ có thể chất lượng nếu được làm từ phôi đá tốt, có đủ các phẩm chất như đã liệt kê ở trên. Các viên Dzi có phôi đá hiếm và chất lượng cao thường có giá thành đắt, vì việc chế tác chúng đòi hỏi công sức lớn và tỉ lệ thất bại cao, so với những viên Dzi giá rẻ được sản xuất hàng loạt.

Phôi đá chất lượng chính là yếu tố quyết định, làm nên một viên Dzi bead thật sự đặc biệt và có giá trị cao.

Với 6 tiêu chí trên, hy vọng bạn đã có cái nhìn sâu sắc hơn về cách đánh giá một viên Dzi bead chất lượng. Đây là những kinh nghiệm quý giá mà không phải người bán nào cũng công khai. Ngọc Đan Tâm mong muốn tất cả mọi người đều có thể hiểu rõ và nhận diện được một viên Dzi phù hợp cho mình. Khi đã có đủ kiến thức, bạn sẽ dễ dàng lựa chọn được viên Dzi bead ưng ý.